Zaburzenia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży są współcześnie niewątpliwie niepokojącym i powszechnym zjawiskiem obserwowanym przez rodziców oraz nauczycieli. Budowane w młodych głowach przekonanie, że do psychologa idzie się “za karę” jest błędne, a sama pomoc psychologiczna może być skutecznym sposobem poszerzenia swojej perspektywy widzenia problemu i poszukiwania jego rozwiązania.
Współczesne problemy nastolatków
Przeprowadzone w 2020 roku badanie, którego efektem był raport “Młode Głowy” oznajmia, że obraz współczesnej młodzieży jest przesiąknięty samotnością, niskim poczuciem własnej sprawczości oraz skrajnie niską samooceną. To obraz przepełniony myślami o tym, że młodzi ludzie nic nie znaczą i niczego nie potrafią. Ten sposób percepcji rzeczywistości w konsekwencji przekłada się na obserwowany wzrost poziomu depresji u nastolatków, myśli i zachowań samobójczych.
Korzystanie z pomocy psychologa to nauka dla dzieci i młodzieży, że w sytuacjach kryzysowych lub po prostu trudnych warto poprosić o pomoc profesjonalistę lub osobę dysponującą odpowiednimi umiejętnościami oraz wiedzą. Ważne jest, aby normalizować wsparcie psychologiczne oraz pierwszą pomoc psychologiczną.
Coraz więcej młodych osób jest świadomych swoich potrzeb psychologicznych oraz emocjonalnych, co przekłada się na coraz częściej obserwowaną otwartą komunikację swoich problemów rodzicom, którzy wykazują się dużą odpowiedzialnością korzystając z usług specjalistów zdrowia psychicznego.
Ochrona i wzmacnianie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
Ważnym obszarem profilaktyki zdrowia psychicznego jest aktywna współpraca specjalistów z rodzicami oraz zapewnienie im wsparcia psychologicznego. Rodzice, którzy obserwują u swoich dzieci niepokojące sygnały wynikające z nieprawidłowości rozwojowych, objawy depresji u młodzieży lub po prostu chcieliby się o czymś dowiedzieć, zapytać lub upewnić, mogą skorzystać z pomocy specjalistów pracujących z dziećmi bądź nastolatkami. Spotkania mogą przybierać formę konsultacji rodzicielskich. Konsultacja psychologiczna to dobra okazja, aby skorzystać z wiedzy psychologa dotyczącej tego, czy trudność, która martwi rodzica, dziecko lub nastolatka mieści się w rozwojowej normie, czyli krótko mówiąc czy jest się czym niepokoić.
Warto wiedzieć, że do specjalisty zdrowia psychicznego – psychiatry, psychologa lub psychoterapeuty można umówić się na jednorazową konsultację. Umówienie wizyty nie oznacza konieczności długoterminowej pracy. Psycholog przeprowadzi wywiad, na podstawie którego wspólnie rozważyć można będzie możliwość podjęcia pracy terapeutycznej (jeżeli specjalista dysponuje odpowiednimi kompetencjami) lub wybrać innego specjalistę, którego uzna za bardziej kompetentnego do pracy z nastolatkiem/dzieckiem.
Nastolatek a depresja
Znacznym obszarem niepokoju dla rodziców są myśli samobójcze ich dzieci, których nie powinno się bagatelizować. Mogą być one wynikiem rozwijającej się depresji wśród nastolatków.
Warto podkreślić, że nie należy bać się rozmawiać o problemach nastolatków oraz dzieci. Sama rozmowa nie nasila objawów myśli depresyjnych i samobójczych, a jej podjęcie może być oznaką wyrażenia szacunku dla uczuć i potrzeb młodego człowieka. Może to być początek owocnych zmian na lepsze. Potraktujmy nastolatka (lub dziecko) w sposób poważny oraz pełen empatii. Wysłuchajmy go bez oceniania. Nie umniejszajmy jego problemom. Zaproponujmy mu wsparcie.
Ważne jest również to, żeby skonsultować się ze specjalistą i zadbać o umówienie konsultacji z psychologiem lub psychiatrą, który zapewni nastolatkowi odpowiednie wsparcie terapeutyczne. Specjalista jest odpowiedzialny za sprawdzenie kondycji psychicznej nastolatka/dziecka oraz w razie potrzeby uruchomienie odpowiednich procedur mających za zadanie ochronę jego życia oraz zdrowia. Pamiętajmy, że objawy nie mogą być bagatelizowane. W przypadku prób samobójczych należy niezwłocznie zadzwonić na pogotowie ratunkowe.
Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
Zdrowie psychiczne młodzieży jest ważnym aspektem ich ogólnego dobrostanu, dlatego rodzice oraz nauczyciele mogą zastanawiać się, co można zrobić w ramach jego ochrony. Ważnym aspektem profilaktyki jest psychoedukacja podopiecznych. Korzystajmy więc ze sprawdzonych źródeł wiedzy specjalistycznej oraz udostępniajmy je dalej. Urządzajmy szkolenia dotyczące reagowania w sytuacji kryzysu zdrowia psychicznego oraz przekazujące informacje na temat profilaktyk. Pamiętajmy, że każdy człowiek funkcjonuje w sposób holistyczny, dlatego dla młodego człowieka ważna jest zrównoważona dieta, aktywność fizyczna oraz sen. Normalizujmy trudności pojawiające się w sferze psychicznej oraz zadbajmy o bezpieczną przystań dla tych, którzy potrzebują porozmawiać o swoich problemach. Zadbajmy o stworzenie miejsca w którym można się “wygadać” – miejsca w którym panuje atmosfera pełna empatii, bez zbędnego osądzania oraz nadmiernych wymagań.
Pamiętajmy również, aby reagować na zachowania oraz słowa, które wzbudzają wątpliwości oraz obawy. Możesz skonsultować się z pracownikami szkoły, przychodni specjalistycznych, lekarzami lub prywatnymi psychologami. Jeżeli jedno miejsce nie rozwiewa Twoich wątpliwości poszukaj wsparcia w innych placówkach.
Pomoc możesz uzyskać w naszej placówce – Pracowni Psychologicznej Relacja, która funkcjonuje również jako poradnia psychologiczna dla nastolatków. Znajdziesz u nas specjalistów wykwalifikowanych w zajmowaniu się zdrowiem psychicznym nastolatków.
Odwiedź naszą zakładkę O nas i poznaj naszych specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży.
Literatura:
Dębski M., Flis J. (2023). MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym. Raport z badania dotyczącego zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród młodych ludzi w Polsce, Fundacja UNAWEZA, Warszawa
