Zaburzenia depresyjne są jednymi z powszechnie występujących dysfunkcji psychicznych. Według Światowej Organizacji Zdrowia jest to jest to jedna z najpoważniejszych jednostek chorobowych na świecie i jedna z głównych przyczyn samobójstw. Dotyczą one aż ponad 350 mln ludzi, z czego 1,5 mln osób w Polsce. Najczęściej obserwujemy ją u osób między 20 a 40 rokiem życia, ale występuje szeroko również w społeczeństwie powyżej 65 roku życia i stale wzrasta. Przyczyną występowania zaburzenia u osób starszych łączy się z występowaniem chorób somatycznych powodujących nieustające pogorszenie się funkcjonowania organizmu. Depresja, z niewytłumaczonych wciąż przyczyn, występuje dwukrotnie częściej u kobiet, ale w przypadku mężczyzn częściej kończy się ona samobójstwem!
Nie jest to więc zjawisko, które możemy ignorować, a przewidywania dotyczące coraz większego rozwoju depresji w przyszłości zmuszają nas do szerzenia psychoedukacji na temat dostrzegania istotnych objawów zaburzenia. Może to w znaczący sposób przyczynić się do wczesnego wykrywania choroby i podejmowania stosownego leczenia. Edukując się na temat depresji możemy pomóc sobie i naszym bliskim wrócić do normalnego funkcjonowania, a nawet uratować życie!
Co to jest depresja?
Depresja zaburza funkcjonowanie człowieka na wielu płaszczyznach. Jest źródłem ogromnego cierpienia. Natrętne myśli, brak motywacji i siły do codziennego funkcjonowania powodują ograniczenia związane z wydajnością pracy, nauki, wycofywania się z życia społecznego. Przejawia się także w niezdolności do samodzielnego wypełniania obowiązków, dbania o własne potrzeby, co konsekwentnie przekłada się na funkcjonowanie najbliższego otoczenia chorego. Im dłużej taki stan trwa, tym bardziej pogłębia się poczucie winy osoby chorującej, która zadręcza siebie za zaniedbania. Utwierdza ją to w błędnych przekonaniach na swój temat. Niska samoocena jest nieodłącznym objawem takiego stanu, dlatego osoby z depresją często myślą, że na nic dobrego już nie zasługują. Tracą one zdolność do czerpania przyjemności i zadowolenia z życia. Wszystko, co do chwili zachorowania sprawiało im przyjemność, było źródłem radości i spełnienia, staje się obojętne, a nawet przygnębiające. Dzieje się tak ponieważ przypomina to choremu nieustannie jak bardzo zmieniło się jego doświadczanie świata i postrzeganie siebie w tym świecie. Niestety, zaburzeniu temu towarzyszą również nieustanne myśli dotyczące śmierci, dlatego konieczne jest wdrożenie fachowej pomocy, by zapobiegać potencjalnym próbom samobójczym.
Jakie są przyczyny depresji?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie co jest źródłem depresji. Potencjalnymi czynnikami przykładający się do powstania tego zaburzenia są szeroko pojęte relacje z otoczeniem. W przypadku osób starszych obserwowanie, że nie są oni już w pełni sił i wymagają dodatkowej opieki może znacząco przyczynić się pojawienia się depresji. Wykluczenie, brak akceptacji, nierozwiązane konflikty, poczucie odniesionej porażki to tylko nieliczne przykłady problemów, które mogą być przyczynami zaburzenia. Warto również wspomnieć o przyczynach neurobiologicznych, które mogą być uregulowane drogą farmakologiczną.
Czy to jeszcze smutek czy już depresja – czyli jakie są oznaki depresji
W reakcji na trudne wydarzenia naturalne jest pojawienie się smutku. Czujemy go, gdy jesteśmy samotni, kiedy coś się nam nie udaje lub coś stracimy. Powinien on jednak mieć jasną przyczynę, nie zaburzać codziennego funkcjonowania i nie trwać zbyt długo. Jeżeli jest inaczej powinniśmy skonsultować się ze specjalistą.
Charakterystyczne objawy depresji:
znaczące obniżenie nastroju trwające dłużej niż dwa tygodnie (towarzyszące temu uczucie bezsilności, braku motywacji, a nawet lęku)
obecność myśli samobójczych lub poczucie, że byłoby lepiej nie istnieć
brak odczuwania przyjemności z rzeczy, które wcześniej były źródłem radości
problemy ze snem (bezsenność, nadmierna senność)
odcinanie się od życia społecznego
znacząca zmiana codziennych aktywności
Jeżeli nawet niektóre z objawów wydają się znajome, warto zatroszczyć się o pomoc. Rozmowa ze specjalistą pozwala na rozwiązanie wątpliwości. Cierpienie jest oznaką, że z organizmem dzieje się coś złego i nie powinno być ono ignorowanie. Specjalista pomoże ustalić, czy konieczne będzie wdrożenie odpowiedniego leczenia. Osoby zajmujące się pracą terapeutyczną z zaburzeniami depresyjnymi to psycholog i psychoterapeuta. Po farmakologiczną pomoc w leczeniu depresji należy zgłosić się do lekarza psychiatry. Często praktykowane jest podejście dwutorowe, które w swoich zakłada zarówno pracę z psychologiem, jak i psychiatrą w skutecznej redukcji stanów depresyjnych.
Gdzie zgłosić się po pomoc kiedy odczuwasz stany depresyjne
Jeżeli obserwujesz u siebie lub u bliskiej Ci osoby objawy depresji możesz zgłosić się do najbliższej placówki oferującej usługi w zakresie zdrowia psychicznego. Czasami wystarczy wpisać w wyszukiwarkę krótkie hasło “Psycholog Mielec”, aby odnaleźć specjalistę w swojej okolicy. Zanim umówisz się na spotkanie upewnij się, że specjalista posiada odpowiednie wykształcenie. Zapytaj czy ukończył studia psychologiczne lub szkołę psychoterapii. Możesz też zgłosić się po pomoc do swojego lekarza rodzinnego, który pokieruje Cię w dalszym postępowaniu lub udać się bezpośrednio do psychiatry.
Jeżeli osoba, o którą się martwisz, nie chce udać się do specjalisty możesz samemu umówić się na konsultacje. Może uda się w taki sposób wypracować rozwiązanie pozwalające pośrednio pomóc bliskiej Ci osobie. Czasem droga do zmiany jest długa, ale może to być początek zmian na lepsze!
Możesz zapoznać się ze specjalistami z naszej placówki oferującymi profesjonalne wsparcie dla osób w kryzysie zdrowia psychicznego korzystając z zakładki O nas .
Bibliografia:
Cierpiałkowska, L., (2020). Psychopatologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Morrison, J., (2016). DSM-5 Bez Tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Osińska, M., Kazberuk, A., Celińska-Janowicz, K., Zadykowicz, R., Rysiak, E. (2017). Depresja – choroba cywilizacyjna XXI wieku. Geriatria 2017, nr.11, str.123-129.
Poczucie samotności to złożony, wieloaspektowy stan psychiczny, który odczuwany jest przez każdego człowieka, bez względu na wiek czy pozycję społeczną. Samotność może być odczuwana przez osoby, które zarówno żyją bez partnera życiowego jak w wieloletnich bliskich związkach. Bardzo zróżnicowane i indywidualne są również symptomy samotności, jej nasilenie oraz przyczyny. Samotność analizowana jest przez badaczy wielu dziedzin naukowych: filozofii, psychologii, pedagogiki, socjologii. Na poczucie samotności w kontekście psychologicznym składają się różne emocje, przede wszystkim smutek, ale również przygnębienie, pustka, wrogość, frustracja, rozczarowanie, bezradność, rezygnacja czy lęk (Sendyk, 2011; Dołęga, 2018).
Mózg osoby samotnej przez cały czas nastawiony jest na odbiór sygnałów, które mogą być potencjalnym zagrożeniem (Cacioppo, 2010). Według teorii mózgu społecznego opracowanej przez Robina Dunbara duża cześć mózgu człowieka odpowiada za zależności społeczne, które dotyczą między innymi reakcji na konkretne zachowania społeczne, odczytywanie intencji innych osób, emocji, mowy pozawerbalnej. Obszary mózgu, które odpowiadają za odbiór tych reakcji to: okolice przedczołowe – część przyśrodkowa, a także obszary styku skroniowo-ciemieniowego mózgu. Osoby osamotnione częściej bywają impulsywne, nerwowe, mają tendencję do podejmowania decyzji bez zastanowienia i namysłu. Decyzje te mogą dotyczyć w szczególności chęci natychmiastowego wycofania się z życia społecznego jednostki. Wszystko za sprawą osłabienia łączności pomiędzy częścią obręczowo-wyspową, a obszarami przedczołowymi (bocznymi) i ciemieniowymi w mózgu. Samotność wynikająca z odrzucenia społecznego, powoduje aktywność płata czołowego (przednia część) mózgu człowieka, który odpowiada za odbiór bólu fizycznego. Nadmierny poziom pobudzenia u osób odczuwających samotność jest według badaczy przejawem indywidualnych predyspozycji. Na skutek napięcia i lęku wynikających z wysokiej wrażliwości osób samotnych, a także ze względu na obawę przed oceną społeczną dochodzi na podwyższonego pobudzenia i reaktywności emocjonalnej (wysoka wrażliwość, niska odporność emocjonalna). To nadmierne pobudzenie występuje w obrębie sieci obręczowo-wyspowej mózgu. Pod względem struktury mózgu, osoby samotne mają mniejszą objętość obszaru w tylnej części lewej, górnej bruzdy skroniowej. Ten region mózgu przetwarza wszystkie sygnały społeczne. U osób, które uważają się za samotne występuje szybka reakcja na potencjalne bodźce wywołujące uczucie niepokoju i zagrożenie społeczne (płaty potyliczne). Przykładem takiej nadwrażliwości może być odbiór i analiza – poza kontrolą świadomości, nieprzyjaznego spojrzenia, wyrazu twarzy czy postawy ciała innej osoby (Dołęga, 2018).
Powszechnie uznaje się, że samotność jest negatywnym zjawiskiem, wywołującym więcej szkód niż korzyści. Patrząc na to zjawisko od strony biologicznej w rzeczy samej jest stanem mało przyjemnym, lecz alarmującym o tym, że dzieje się coś co wymaga szczególnej uwagi. Przebywanie w samotności determinuje w nas chęć podjęcia działań zmierzających do odbudowy zapomnianych relacji i więzi społecznych. Nie ulega jednak wątpliwości fakt, że nadmiar samotności wpływa destrukcyjnie na dobrostan psychofizyczny człowieka. U osób odczuwających samotność, odrzucenie lub izolację społeczną wzrasta w mózgu poziom hormonu – kortykoliberyny, który oddziałuje na przysadkę mózgową, a ten wpływa na wydzielanie kortyzolu przez korę nadnerczy. Pod wpływem zwiększenia się poziomu hormonu stresu, organizm stoi przed ciągłym wyborem: walcz lub uciekaj. Wytwarza się sytuacja chronicznego stresu, który może stać się początkiem między innymi nerwic lękowych (Cacioppo, 2012).
Jak twierdzi Cacioppo (2010), samotność w 50% jest dziedziczna. Oznacza to, że nasze geny wyposażone są w informację dotyczącą indywidualnych skłonności do odczuwania samotności. Osoby, które są bardziej odporne na samotność to zwykle jednostki otwarte na ludzi i nowe doświadczenia, aktywne, zaangażowane w różne działalności, odkrywcze. Mają większą tolerancję na ból związany z doświadczaniem samotności. Samotnicy natomiast, to osoby o niższym progu tolerancji bólu. Jednostki te mocniej przeżywają samotność, społecznie pozostają w miejscu by móc chronić i wspierać innych.
Samotność epizodyczna i chroniczna to dwie podstawowe formy samotności, do których odniosła się w latach osiemdziesiątych amerykańska psycholog Carolyn Custrona. Samotność epizodyczna to stan krótkotrwały. Nawiązuje do jednego, chwilowego zdarzenia. Związana jest z pewnymi oczekiwaniami jednostki co do relacji z innymi osobami, które w konsekwencji nie spotykają się z ich akceptacją. Druga samotność, chroniczna jest nieco groźniejszą formą. Często początkiem tej samotności są długotrwałe, nierozwiązane trudności i problemy osobiste. Przeżycia jednostki związane z tą samotnością są głębokie i bardzo dotkliwe (Dołęga, 2018). Samotność epizodyczną i chroniczną można też określić jako „dobrą” i „złą”. „Dobra” czyli taka, która nie trwa zbyt długo, działa bardziej jak motywator do działania. „Zła” to chroniczna, długotrwała, może ona rodzić wiele przykrych konsekwencji zarówno dla zdrowia psychicznego jak i fizycznego. Chroniczną samotność można pokonać. Jednym ze sposobów na jej przezwyciężenie jest otwarcie się na otoczenie, przełamanie barier związanych z nawiązywaniem kontaktów. Cierpiący na samotność chroniczną są postrzegani przez innych jako osoby wycofane, bierne wręcz odpychające. Osoby te boją się tego w jaki sposób zostaną odebrane przez innych. Lęk wywołuje u nich wycofanie i bierność. Zgodnie ze zjawiskiem samospełniającej się przepowiedni, w konsekwencji samoistnie dochodzi do wywołania zachowań, których w rzeczywistości się obawiały (Cacioppo, 2010). Istnieją badacze, którzy są zdania, że samotność chroniczna ma wpływ na zmianę naszego charakteru. Twierdzą, iż permanentne doświadczanie tej formy samotności utrwala strukturę naszej osobowości umacniając jej konkretne cechy oraz predyspozycje (Dołęga, 2018).
Zofia Dołęga (2003) wyróżniła trzy empirycznie zweryfikowane aspekty samotności odwołując się do ujęcia psychologicznego: samotność społeczną, samotność emocjonalną, samotność egzystencjonalną. Każdy z tych wymiarów opisuje samotność uwzględniając poczucie czasu trwania samotności, wyjaśnienie jej przyczyn oraz ewentualne możliwości uporania się z samotnością. Społeczna samotność nawiązuje do stanu krótkotrwałego, skupiającego się na konkretnym zdarzeniu. Jest stanem psychicznym związanym z poczuciem braku bliskości i zadowolenia z relacji i kontaktów interpersonalnych. Istnieje możliwość uporania się z nią, gdy ustąpią przyczyny zewnętrzne. Osoby wykazujące się tym typem samotności postrzegają siebie jako osoby odizolowane od grupy, niepotrzebne, niewidoczne. Wynika to z przekonania tych osób, że ich kontakty i relacje są gorsze, uboższe niż innych ludzi w stosunku do tego jakie mają rzeczywiste oczekiwania. Istotą samotności emocjonalnej jest intymność w relacji z osobami. Osoby przeżywające ten rodzaj samotności odczuwają ciągły lub powtarzający się brak bliskości emocjonalnej, intymności, czułości, wrażliwości. Tworzą negatywny obraz własnej osoby, są przekonane, że wręcz nie zasługują na uwagę i bliskość innych osób. Takie postrzeganie siebie jest próbą określenia przyczyn samotności emocjonalnej. Przekonanie o braku własnych kompetencji społecznych wywołuje lęk społeczny i obniżony nastrój co utrudnia podejmowanie prób w nawiązaniu relacji interpersonalnych. Aby nastąpiła zmiana, konieczna jest kontrola zachowań i postaw osoby odczuwającej tę samotność. Samotność egzystencjalna, czy też moralna, duchowa, nawiązuje do kryzysu wartości, braku identyfikacji z obowiązującymi normami, niechęci do zaakceptowania świata. Osoby, które doświadczają tej samotności czują często wyobcowanie i brak przynależności do grupy społecznej, negatywnie oceniają świat i życie, mają przekonanie o niskiej kontroli własnej sprawczości.
Adolescencja jest okresem rozwoju człowieka, w którym bardzo mocno zarysowują się granice niezależności i separacji od świata zewnętrznego. Realizacja tych potrzeb jest możliwa dzięki instrumentalnej funkcji, jaką spełnia między innymi samotność. W tym znaczeniu samotność jest zamierzonym, celowym wyborem (Buchholz i Catton, 1999). Świadoma potrzeba samotności w wieku młodzieńczym związana jest, jak twierdzi wielu psychologów, z naturalnym procesem, wynikającym z zadań rozwojowych tego okresu oraz prawidłowym cyklem dorastania. Potrzeba samotności wśród młodych osób wynika między innymi z chęci budowania własnego światopoglądu oraz własnej tożsamości. Samotne kontemplację poświęcane są analizie swoich zasobów i słabych stron, celów życiowych, wartości, analizowaniu kluczowych decyzji życiowych. Młodzi ludzie przebywając z samym sobą poświęcają ten czas na: naukę, rozwijanie zainteresowań i pasji, umacniane swojej wiary religijnej, a także relaksowanie się i odzyskiwanie równowagi wewnętrznej. Samotność pobudza nastolatków do refleksji nad relacjami z najbliższymi osobami, a także ich roli jaką pełnią w życiu młodego człowieka (Long i in., 2003; za: Oleszkowicz i Senejko, 2013).
Inaczej rozumiane jest pojęcie poczucia samotności czy też osamotnienia. Te, nawiązują do przykrych doświadczeń, często traumatycznych, emocji trudnych do przezwyciężenia. Poczucie samotności przepełnione jest żalem, pustką, tęsknotą, potrzebą bliskości i akceptacji. Z pewnością nie jest to stan świadomie wybrany i zaakceptowany. Powstaje wskutek różnych sytuacji życiowych, na przykład: śmierci bliskiej osoby, rozpadu rodziny, przeprowadzki, zmiany szkoły, utraty przyjaciół Przeprowadzone w ostatnich latach badania dowodzą, że nasila się problem poczucia samotności wśród dzieci i młodzieży. Co więcej, z badań tych wynika, że problemy wieku dziecięcego i młodzieńczego oraz towarzysząca im samotność stają się czynnikiem wielu niepowodzeń, przykrych przeżyć oraz trudności z przystosowaniem społecznym młodych osób. Do głównych problemów można zaliczyć: niepowodzenia szkolne, zachowania ryzykowne, przestępczość, uzależnienia itp. Młodociani z trudem wypowiadają się na temat poczucia samotności. Często uciekają od samotności – przebywając w tłumie obcych ludzi, zawierając przypadkowe znajomości internetowe (Oleszkowicz, Senejko, 2013).
Internet daje możliwości i szanse na zaistnienie szczególnie tym nastolatkom, którzy są nieśmiali, introwertywni, czy też odtrąceni i wyizolowani przez rówieśników. Wirtualny świat otwiera przed nimi drzwi, za którymi mogą odsłaniać swoje prawdziwe „ja” i poszukiwać osób podobnych do siebie ze względu na poglądy, wartości, zainteresowania. Budowanie bliskich relacji przez Internet może być równie silne i długotrwałe jak w rzeczywistości. Nie jest to jednak pozytywna strona tego zjawiska. Konsekwencje takich znajomości ujawniają się pod postacią dobrowolnej izolacji od grupy, rezygnacji z uczestniczenia w życiu społecznym czy w konsekwencji nieumiejętności radzenia sobie w sytuacjach wymagających konfrontacji interpersonalnych (Wallace, 2005).
Proponowane przez współczesny świat formy zaspokajania potrzeby bliskości, stanowią jednak przeszkodę dla dzieci i młodzieży. Nie uwzględniają one jakże ważnych wpływów grupy rówieśniczej. Istotna z tego punktu widzenia jest działalność wychowawców i nauczycieli w szkole, którzy z racji swojej roli mogą wspierać młodzież angażując ją w konstruktywne interakcje społeczne (Oleszkowicz, Senejko, 2013).
Badania przeprowadzone przez Zofię Dołęgę (2003) dowodzą, iż wśród młodszych adolescentów poziom samotności jest znacznie wyższy niż w grupie osób w wieku młodzieńczym. Powodem takiego wyniku, jak pisze autorka badań, jest rozwój struktury kontaktów społecznych wśród młodocianych oraz progres ich kompetencji społecznych w starszym wieku.
Według Helen Bee (2000) wiele zjawisk z obszaru psychopatologii, które dotykają dzieci i młodzież ma związek z autodestruktywnością lub z jej mechanizmami, które związane są z problemami takimi jak: specyficzne trudności edukacyjne, zaburzenia zachowania, agresja, kłamanie patologiczne, lęki, depresje, zaburzenia odżywiania, zaburzenia emocjonalne, a także głębokie poczucie samotności (za: Dołęga, 2009).
Nastolatki mają tendencję do doświadczania samotności z różnych powodów. Są osobami, które bardzo wnikliwie i mocno odbierają sygnały z otoczenia. Zaburzone relacje rówieśnicze wśród młodych osób, które często przeradzają się w przemoc, wyśmiewanie, wykluczanie, nadużycia, są niebezpiecznym źródłem samotności. Brak wsparcia ze strony osób dorosłych może przyczynić się do powstania zaburzeń i trudności w sferze psychicznej i społecznej dorastającego człowieka (Dołęga, 2018).
Bibliografia:
Buchholz, E.S., Catton, R. (1999). Adolescents’ perceptions of aloneness and loneliness. Adolescence, 34 (133), 203-213.
Cacioppo, J. (2010). Na głodzie ludzi. Charaktery, 10.
Cacioppo, J. (2012). Biologia samotności. Charaktery, 2.
Dołęga, Z. (2009). Poczucie samotności, a sposoby radzenia sobie w sytuacjach szkolnych w kontekście autodestruktywności. W: Z. Dołęga, M. John-Borys (red.), Zdrowie psychiczne uczniów – różne konteksty i doniesienia (s. 154-181).Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Dołęga, Z. (2018). Samotni choć razem. Charaktery, 10, 16-25.
Dołęga, Z. (2003). Samotność młodzieży – analiza teoretyczna i studia empiryczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Dołęga, Z. (2013). Skala do Badania Samotności (SBS). Przegląd Psychologiczny, 56 (2), 323-347.
Oleszkowicz, A., Senejko, A. (2011). Dorastanie. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (s. 259-286). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sendyk, M. (2011). Osamotnienie jako konsekwencja zaburzeń więzi emocjonalnych w rodzinie. Wychowanie w rodzinie, 4, 139-150.
Wallace, P. (2005). Psychologia Internetu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Są różne rodzaje smutku. Czasem mówimy o żalu, chandrze, rozpaczy, żałobie a nawet depresji. Co jest chwilowym uczuciem, co nastrojem, a co zwiastunem poważnej choroby? Kiedy szukać pomocy, a kiedy poszukać pocieszenia? 23 lutego to Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Porozmawiajmy o smutku.
Smutek to jedna z pięciu uniwersalnych podstawowych emocji odczuwanych i rozpoznawanych przez ludzi na całym świecie. Radość, złość, wstręt, strach i smutek to emocje bardzo pierwotne, odczuwane przez nas na każdym etapie rozwoju i decydujące o wielu automatycznych mechanizmach naszego zachowania. Wszystkie są ważne i charakterystyczne dla ludzi i zwierząt.
Bez smutku nie da się żyć. Pełni ważną rolę. Dzięki niemu utrzymujemy stan równowagi psychicznej i dajemy sobie radę w trudnych sytuacjach. Wbrew pozorom to bardzo społeczna emocja. To właśnie w smutku łączymy się z bliskimi i doświadczamy bliskości. Odmówienie sobie prawa do smucenia się to jak zabranie tlenu z powietrza. Jest wiele osób, które nie chcąc doświadczyć smutku zakłada maskę człowieka wiecznie uśmiechniętego, pogodnego i radzącego sobie bez bólu ze wszystkimi troskami. Wiele z nas nawet chciałoby takimi być. Niestety to niemożliwe, a w głębi serca każdy z nas czuje, że też niezdrowe i nieszczere.
Smutek jest zdrowy, gdy jest reakcją na przykre i trudne wydarzenia w naszym życiu. Nie ma mniej i bardziej uzasadnionych powodów do smucenia się. Intensywność przeżywanych emocji zależy od bardzo wielu czynników. Podstawowym z nich jest oczywiście wiek i czynniki kulturowe. Inaczej na stratę będzie reagować dziecko, inaczej dojrzała kobieta lub mężczyzna. Jesteśmy tak wychowani, że nam kobietom łatwiej smucić się niż złościć. Sprzyjają temu zjawisku również wyrażenia w języku. Złoszcząca się kobieta to zazwyczaj jędza lub wstrętna baba, podczas gdy złoszczący się mężczyzna po prostu jest silny, niezależny i walczy o swoje.
Czasami smutku jest za dużo. W normie jest obniżony nastrój trwający do dwóch tygodni. Jeśli utrzymuje się dłużej, może być powodem do niepokoju. Jak to w psychologii bywa – to zależy. Jeśli doświadczamy straty i przeżywamy żałobę, norma odczuwania smutku (w różnym nasileniu) może nawet dochodzić do roku. Depresja ma różne oblicza. Może być właśnie związana z niezakończoną żałobą. Może wynikać z obciążenia psychicznego w pierwszych tygodniach po porodzie.
Mam wrażenie, że depresją to takie „wytarte” słowo – nadużywane w wielu okolicznościach. Przecież nie każdy obniżony nastrój jest chorobą. Czym tak naprawdę jest depresja? To bardzo trudny emocjonalny stan. To takie odczucie, jakby wyczerpały się wszystkie zasoby energii, jakby skończył się zbiornik z paliwem do życia. Zdarzają się myśli samobójcze i wszechogarniający lęk. Brakuje chęci do życia i zdolności do odczuwania radości czy przyjemności. Nic nie jest w stanie nas zainteresować, czujemy się zmęczeni i senni.
Smutek potrafi obezwładnić. Jeśli to, co czujesz utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, nie ważne czy nazwiesz to depresją. Poszukaj dla siebie pomocy. Rozmowa z przyjaciółką czy przeczytanie poradnika może nie pomóc. Zgłoś się do psychologa lub psychoterapeuty. Terapia jest procesem, który może być bardzo trudny i długotrwały. W niektórych przypadkach konieczne jest wsparcie farmakologiczne. Skorzystaj z pomocy psychiatry. To nie prawda, że po pomoc psychologiczną i psychiatryczną sięgają „czubki” i nienormalni (któż z resztą jest normalny?). To oznaka dojrzałości, zdrowego rozsądku, a czasem odwagi. Zdecydowanie lepsze rezultaty wychodzenia z depresji osiąga się łącząc leczenie farmakologiczne z psychoterapią.
Pamiętaj, że depresja to poważna sprawa. Jeśli w Twoim otoczeniu jest ktoś, kogo smutek i przygnębienie utrudnia codzienne funkcjonowanie, wesprzyj tę osobę w poszukaniu profesjonalnego wsparcia. Osoba cierpiąca z powodu depresji nie wyzdrowieje od słów „wszystko będzie dobrze” ani od pozbawionego sensu „ogarnij się”. Nie pomogą słowa pocieszenia ani czekoladki. Prawdziwie wspierający bliscy są ważnym elementem powrotu do dobrej kondycji psychicznej.
Depresja może zabrać najpiękniejsze lata życia. Nie bójmy się o niej rozmawiać i szukać dla siebie pomocy.
